Vëllezër të dashur,
Duhet të dimë se bashkimi është fryt i moralit të mirë, ndërsa përçarja është fryt i moralit të keq. I dërguari i All-llahut ka thënë: “Nuk ka gjë më të rëndë në peshore (në ditën e gjykimit) sesa morali i mirë.”[1]
Pej gjërave që ia shton bukurinë dhe madhështinë moralit të mirë është edhe dëgjimi i mirë që i bën vëllait tënd mysliman. Kështu, sa më i përqendruar të jesh në dëgjimin e vëllait tënd, aq më shumë e përfiton dashurinë dhe respektin e tij.
Sa e sa herë ka ndodhur që të afrohesh ndaj ndonjë të largëti me anë të dëgjimit të mirë ndaj tij, dhe sa e sa herë i afërmi është larguar, dhe kjo vetëm se ti nuk e ke dëgjuar si duhet.
Shembull më të shkëlqyer e kemi të dërguarin e All-llahut për sa i përket dëgjimit të të tjerëve. Ai e dëgjonte të voglin e të madhin, burrin e gruan, të lirin e robin. All-llahu i Madhërishëm në lidhje me të thotë: “Vërtet, ti je në një shkallë të lartë të moralit!”[2] Po ashtu thotë: “E sikur të ishe i vrazhdë e zemërfortë, ata do shkapërderdheshin prej teje.”[3]
Prandaj, dëgjoi të tjerët në mënyrën më të mirë, do të përvetësosh zemrat e tyre.
Mendo, biri im, përse All-llahu të ka dhënë një gjuhë e dy veshë?! Që të dëgjosh më tepër sesa flet. Prandaj bëhu dëgjues i mirë, se sa më shumë të dëgjosh, kupton më shumë dhe di më shumë, ngase në esencë, folësi i mirë është edhe dëgjues i mirë.
Ebu Derda radijAll-llahu anhu thotë: “Bëhu i drejtë me veshët e tu ndaj gojës tënde, ngase të janë dhënë dy veshë e një gojë, që të dëgjosh më tepër sesa që flet.”
Rregullat e dëgjimit janë:
- Të dëgjosh me vëmendje atë që flet me ty. Kjo do të thotë që të heshtësh derisa ai flet dhe të përqendrohesh në fjalët e tij.
Dëgjimi i mirë bëhet duke qenë i përqendruar me veshë, me shikim në sy, me praninë e zemrës, me fytyrëqeshje, me lëvizje të kokës, e kështu me radhë.
- T’i kushtosh kujdes atij që të flet dhe ta shikosh në fytyrë. Kjo bëhet duke u kthyer me fytyrën tënde nga ai, duke mos e kthyer kokën në drejtim tjetër, duke mos biseduar me dikë tjetër afër tij dhe duke u përqendruar në fjalët e tij me të gjitha gjymtyrët. Ibën Abbasi radijAll-llahu anhuma thotë: “Ndaj shoqëruesit tim kam tri detyra: Të drejtoj shikimin drejt tij kur ai vjen, t’i liroj vend në ndejë kur dëshiron të ulet dhe të përqëndrohem kur më flet.” Këto arrihen edhe në këto mënyra: Të shprehësh gëzimin me fjalët e tij dhe ta bësh të ndjejë gëzimin tënd që ke për të derisa ta përfundojë fjalën.
- Të lejosh ta vazhdojë dhe ta mbarojë fjalën
Ata’ ibën Ebi Rebahu thotë: “Ndonjë djalosh i ri ndodh të flasë për diçka ndërsa unë vazhdoj duke e dëgjuar sikur atë që po e thotë nuk e kam dëgjuar më parë, ndërsa atë gjë unë e di qysh para se ai të ketë lindur.”
- Të mos largohesh para se të mbarojë fjalën dhe të mos ndërhysh në fjalë
Muadh ibën Seidi thotë: “Njëherë ishim tek Ata’ ibën Ebi Rebahu dhe njëri prej të pranishëmve po fliste, ndërsa një tjetër i ndërhyri në fjalë. Atai tha: “SubhanAllah! Ç’është kjo sjellje kështu?! Ç’është kjo sjellje kështu?! Unë e dëgjoj fjalën e një njeriu edhe kur e di atë gjë më mirë se ai, duke u shtirur para tij që nuk di gjë.”
- Falënderimi i tij, nëse flet diçka të dobishme dhe gjatë fjalimit të tij nuk shprehë diçka të ndaluar sheriatikisht. Me këtë rast preferohet ta falënderosh për hir të asaj që ke dëgjuar fjalë të dobishme.
- Nëse duhet të kundërshtosh një gjë të keqe që e dëgjon, atëherë kundërshtimin duhet bërë me edukatë dhe sjellje të mirë, ngase kjo mënyrë është më efektive dhe më e pranueshme për njeriun të cilit ia drejton këshillën.
- Mos ia ndërpre fjalën në asnjë rast
Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Myslimani është vëlla i myslimanit, nuk e dëmton, nuk e poshtëron, nuk e përçmon. Që njeriu të llogaritet i keq, i mjafton ta nënçmojë vëllain e tij mysliman.”[4] Kjo, ngase ndërprerja e fjalës së dikujt është shenjë nënçmimi ndaj të tjerëve. Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka qenë i butë dhe i matur, ka dëgjuar fjalën e të tjerëve dhe nuk u ka ndërhyrë në të folur.
- Nëse e ke të nevojshme të ndërpresësh bisedën e tij për shkak të mungesës së kohës, atëherë duhet të kërkosh leje për këtë gjë, duke i bërë me dije arsyen tënde për ndërprerjen e bisedës së tij. All-llahu i Madhërishëm thotë: “Besimtarë janë vetëm ata që i besuan All-llahut dhe të dërguarit të Tij, dhe kur janë me të (të dërguarin) për ndonjë çështje të përbashkët (të rëndësishme), nuk largohen pa i kërkuar leje atij.”[5]
[1] Sahih: shënon Ebu Davudi (4799). Shejh Albani në librin e tij Sahih el-Xhami’ (5721) e ka klasifikuar si hadith sahih.
[2] Kaptina El-Kalem, ajeti 4.
[3] Kaptina Alu Imran, ajeti 159.
[4] Muttefekun alejhi: shënojnë Buhariu (2442) dhe Muslimi (2580).
[5] Kaptina En-Nur, ajeti 62. Ndërsa teksti është shkëputur nga libri Ibnul-Islam (6/163/165). Autor: Shejh Muhammed Husejn Ja’kub.
www.thirrjaislame.com
Comments are closed.