{"id":37298,"date":"2023-02-23T15:01:00","date_gmt":"2023-02-23T15:01:00","guid":{"rendered":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/?p=37298"},"modified":"2023-01-02T15:06:32","modified_gmt":"2023-01-02T15:06:32","slug":"edukata-gjate-teshtimes","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/edukata-gjate-teshtimes\/","title":{"rendered":"EDUKATA GJAT\u00cb TESHTIM\u00cbS"},"content":{"rendered":"\n

V\u00ebllez\u00ebr t\u00eb dashur,<\/p>\n

Teshtim\u00eb do t\u00eb thot\u00eb dalja e ajrit me vrull, papritur e pa dashje nga hunda e nga goja, zakonisht me st\u00ebrpika, p\u00ebshtym\u00eb e me nj\u00eb zhurm\u00eb t\u00eb ve\u00e7ant\u00eb. (Fjalori Elektronik Shpjegues).<\/p>\n

Edukata e teshtim\u00ebs \u00ebsht\u00eb pjes\u00eb e edukat\u00ebs s\u00eb p\u00ebrgjithshme t\u00eb cil\u00ebn myslimani duhet p\u00ebrvet\u00ebsuar, q\u00eb do t\u00eb thot\u00eb se ajo duhet t\u00eb jet\u00eb e hijshme n\u00eb pranin\u00eb e v\u00ebllez\u00ebrve mysliman\u00eb.<\/p>\n

Teshtima \u00ebsht\u00eb gj\u00eb t\u00eb cil\u00ebn All-llahu i Madh\u00ebrish\u00ebm e do, si\u00e7 na p\u00ebrcillet nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu<\/em> se i d\u00ebrguari i All-llahut ka th\u00ebn\u00eb: \u201cAll-llahu e do teshtim\u00ebn, nd\u00ebrsa e urren gog\u00ebsim\u00ebn (hapjen instiktive te goj\u00ebs)…\u201d[1]<\/strong><\/a><\/em> Teshtima v\u00ebrteton shkatht\u00ebsin\u00eb dhe kthjellt\u00ebsin\u00eb e trupit, nd\u00ebrsa gog\u00ebsima, n\u00eb p\u00ebrgjith\u00ebsi v\u00ebrteton ngatht\u00ebsin\u00eb dhe p\u00ebrtacin\u00eb e trupit. Prandaj gog\u00ebsima ka t\u00eb b\u00ebj\u00eb me shejtanin, i cili k\u00ebnaqet me t\u00eb, apo \u00ebsht\u00eb shkak q\u00eb e thirr\u00eb t\u2019i p\u00ebrgjigjet pasioneve dhe epshit.[2]<\/a><\/p>\n

N\u00eb vazhdim, po p\u00ebrmendim disa rregulla t\u00eb cilat duhet pasur parasysh gjat\u00eb teshtim\u00ebs.<\/p>\n

\u00a0<\/strong><\/p>\n

    \n
  1. Vendosja e dor\u00ebs n\u00eb goj\u00eb p\u00ebr t\u00eb ulur z\u00ebrin<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

    \u00a0<\/strong><\/p>\n

    Kjo b\u00ebhet me q\u00ebllim t\u00eb uljes s\u00eb z\u00ebrit dhe p\u00ebr t\u00eb mos i shqet\u00ebsuar t\u00eb pranishmit.\u00a0 Po ashtu q\u00eb t\u00eb mos shp\u00ebrndahen pika t\u00eb p\u00ebshtym\u00ebs dhe k\u00ebshtu t\u2019i shqet\u00ebsoj\u00eb njer\u00ebzit q\u00eb ka p\u00ebrreth, apo q\u00eb t\u00eb mos shkaktoj\u00eb p\u00ebrhapjen e bakterieve te t\u00eb tjer\u00ebt. Prandaj, prej udh\u00ebzimit t\u00eb Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem<\/em> ka qen\u00eb q\u00eb kur teshtinte e vendoste dor\u00ebn apo tesh\u00ebn e tij n\u00eb goj\u00eb, dhe me to e ndalonte z\u00ebrin.[3]<\/a><\/p>\n

      \n
    1. T\u00eb thot\u00eb el-hamdu lil-lah (fal\u00ebnderimi i takon All-llahut) pas teshtim\u00ebs<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

      \u00a0<\/strong><\/p>\n

      Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu<\/em> na p\u00ebrcillet se Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem<\/em> ka th\u00ebn\u00eb: \u201cKur ndonj\u00ebri nga ju teshtin\u00eb, le t\u00eb thot\u00eb el-hamdu lil-lah (fal\u00ebnderimi i takon All-llahut), e kur t\u00eb thot\u00eb ashtu, v\u00ebllai apo shoku i tij le t\u2019i thot\u00eb: Jerhamukell-llah (All-llahu t\u00eb m\u00ebshiroft\u00eb), e ky le t\u2019ia kthej\u00eb: Jehdikumull-llahu ve juslihu balekum (All-llahu ju udh\u00ebzoft\u00eb dhe ua p\u00ebrmir\u00ebsoft\u00eb gjendjen tuaj).\u201d[4]<\/strong><\/a> <\/em>Disa dijetar\u00eb t\u00eb l\u00ebmit t\u00eb mjek\u00ebsis\u00eb kan\u00eb cekur se teshtima ka mund\u00ebsi t\u00eb jet\u00eb shkak i shum\u00eb s\u00ebmundjeve. Pra, ajo teshtim\u00eb e befasishme mund t\u00eb l\u00ebr\u00eb pasoja t\u00eb r\u00ebnda n\u00eb sistemin nervor, madje mund t\u00eb shkaktoj\u00eb edhe vdekje. Nj\u00eb mjek amerikan i cili para disa viteve e pranoi islamin pasi b\u00ebri nj\u00eb hulumtim shkencor te nj\u00eb num\u00ebr i madh njer\u00ebzish, konstatoi se teshtima mund t\u00eb shkaktoj\u00eb vdekje momentale, verb\u00ebri momentale, paraliz\u00eb, rr\u00ebshqitje t\u00eb k\u00ebrces, zgjerim t\u00eb venave t\u00eb mitr\u00ebs te femrat, e shum\u00eb s\u00ebmundje t\u00eb tjera t\u00eb cilat arrijn\u00eb deri n\u00eb pes\u00ebmb\u00ebdhjet\u00eb. Pas k\u00ebtij hulumtimi, ai e kuptoi p\u00ebrse mysliman\u00ebt e fal\u00ebnderojn\u00eb All-llahun pas teshtim\u00ebs, dhe p\u00ebr k\u00ebt\u00eb arsye e pranoi islamin.<\/p>\n

      Gazeta \u201cEl-Ehbar\u201d e Kajros rreth fundit t\u00eb viteve t\u00eb n\u00ebnt\u00ebdhjeta t\u00eb shekullit t\u00eb nj\u00ebzet\u00eb ka publikuar lajmin p\u00ebr vdekjen momentale t\u00eb nj\u00eb plake pas nj\u00eb teshtime t\u00eb befasishme. Ndoshta, pik\u00ebrisht ky mund t\u00eb jet\u00eb shkaku p\u00ebrse islami na urdh\u00ebron q\u00eb ta fal\u00ebnderojm\u00eb All-llahun pas teshtim\u00ebs, ngase All-llahu e ka mbrojtur at\u00eb q\u00eb teshtin\u00eb prej k\u00ebtyre gj\u00ebrave t\u00eb rrezikshme.[5]<\/a><\/p>\n

      \u00a0<\/p>\n

        \n
      1. Atij i cili nuk thot\u00eb: el-hamdu lil-lah, nuk duhet th\u00ebn\u00eb jerhamukell-llah<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

        \u00a0<\/p>\n

        Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem<\/em> ka th\u00ebn\u00eb: \u201cKur ndonj\u00ebri prej jush teshtin\u00eb dhe thot\u00eb: El-hamdu Lil-lah, thuani atij: Jerhamukell-llah. E n\u00ebse nuk thot\u00eb: El-hamdu Lil-lah, mos i thoni: Jerhamukell-llah.\u201d[6]<\/strong><\/a><\/em> Kjo ka qen\u00eb praktik\u00eb e Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem<\/em>. Nj\u00ebher\u00eb dy njer\u00ebz teshtin\u00eb n\u00eb pranin\u00eb e Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem<\/em>, nd\u00ebrsa ai nj\u00ebrit i tha: Jerhamukell-llah, e tjetrit nuk i tha. Ky i fundit tha: \u201cO i d\u00ebrguar i All-llahut! K\u00ebtij i the Jerhamukell-llah, e mua jo!\u201d Ai iu p\u00ebrgjigj: \u201cKy tha el-hamdu lil-lah, nd\u00ebrsa ti nuk the.\u201d[7]<\/strong><\/a><\/em><\/p>\n

        \u00a0<\/em><\/p>\n

        \u00a0<\/p>\n

          \n
        1. Atij q\u00eb teshtin\u00eb nuk i thuhet jerhamukell-llah pas her\u00ebs s\u00eb tret\u00eb<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

          \u00a0<\/p>\n

          N\u00ebse nj\u00eb njeri teshtin\u00eb disa her\u00eb me radh\u00eb, preferohet q\u00eb t\u2019i thuhet \u2018jerhamukellah\u2019 deri n\u00eb teshtim\u00ebn e tret\u00eb… Nga Seleme ib\u00ebn Ekve\u2019 radijAll-llahu anhu<\/em> na p\u00ebrcillet se ka th\u00ebn\u00eb: \u201cNj\u00eb njeri teshtiu n\u00eb pranin\u00eb e Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem<\/em>, nd\u00ebrsa un\u00eb po shikoja, e i d\u00ebrguari i All-llahut i tha: Jerhamukellah.<\/em> Pastaj teshtiu p\u00ebr her\u00eb t\u00eb dyt\u00eb apo t\u00eb tret\u00eb nd\u00ebrsa i d\u00ebrguari i All-llahut tha: Jerhamukellah, ky qenka me grip.\u201d<\/em>[8]<\/a> Pra, pas her\u00ebs s\u00eb tret\u00eb nuk i thuhet m\u00eb \u2018jerhamukellah\u2019.<\/em> Por disa prej dijetar\u00ebve thon\u00eb q\u00eb n\u00ebse dikush d\u00ebgjon dik\u00eb duke teshtitur m\u00eb shum\u00eb se dy her\u00eb, at\u00ebher\u00eb preferohet t\u00eb lutet p\u00ebr t\u00eb me sh\u00ebrim.[9]<\/a><\/p>\n

          \u00a0<\/em><\/p>\n

            \n
          1. Jomyslimani kur teshtin\u00eb, i thuhet \u2018jehdikumull-llahu ve juslihu balekum\u2019<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

            \u00a0<\/em><\/p>\n

            Hebrenjt\u00eb teshtinin q\u00ebllimisht para Pejgamberit alejhi selam, duke shpresuar q\u00eb ai t\u2019u thot\u00eb \u201cjerhamukumull-llah\u201d,<\/em> por ai u thoshte: \u201cJehdikumull-llahu ve juslihu balekum.\u201d[10]<\/strong><\/a><\/em><\/p>\n

            Nga Imam Ahmedi na p\u00ebrcillet se ka th\u00ebn\u00eb: \u201cNuk preferohet q\u00eb mosbesimtarit t\u2019i thuhet \u2018jerhamukell-llah\u2019, ngase t\u00eb th\u00ebnit atij \u2018jerhamukell-llah\u2019 \u00ebsht\u00eb p\u00ebrsh\u00ebndetje p\u00ebr t\u00eb, sikurse ta p\u00ebrsh\u00ebndesim me selam, nd\u00ebrsa nuk \u00ebsht\u00eb e preferuar q\u00eb myslimani t\u00eb filloj\u00eb me p\u00ebrsh\u00ebndetje i pari ndaj mosbesimtarit. Por n\u00ebse myslimani d\u00ebshiron t\u2019i thot\u00eb di\u00e7ka mosbesimtarit kur ky i fundit teshtin\u00eb, at\u00ebher\u00eb i thot\u00eb \u2018jehdikumull-llahu ve juslihu balekum.\u2019\u201d<\/p>\n

            \u00a0<\/p>\n

              \n
            1. P\u00ebrkujtimi i atij q\u00eb teshtin\u00eb me fjal\u00ebn el-hamdu lil-lah kur ai e harron at\u00eb<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

              \u00a0<\/em><\/p>\n

              N\u00ebse shohim dik\u00eb duke teshtir\u00eb, dhe nuk thot\u00eb el-hamdu lil-lah, at\u00ebher\u00eb duhet t\u2019ia p\u00ebrkujtojm\u00eb. Kjo \u00ebsht\u00eb prej porosive p\u00ebr t\u2019u p\u00ebrmbajtur me t\u00eb v\u00ebrtet\u00ebn dhe prej urdh\u00ebrimit n\u00eb t\u00eb mir\u00eb.<\/p>\n

              Abdullah ib\u00ebn Mubareku e pa nj\u00eb njeri i cili teshtiu dhe nuk tha el-hamdu lil-lah, prandaj e pyeti: \u201c\u00c7far\u00eb thot\u00eb njeriu kur teshtin\u00eb?\u201d Ai tha: \u201cThot\u00eb el-hamdu lil-lah.\u201d Abdullah ibn Mubareku ia ktheu: \u201cJerhamukell-llah.\u201d<\/p>\n

              P\u00ebrkujtimi duhet b\u00ebr\u00eb me metod\u00eb t\u00eb mir\u00eb dhe me but\u00ebsi. E n\u00ebse ai q\u00eb teshtin\u00eb dhe harron t\u00eb thot\u00eb el-hamdu lil-lah \u00ebsht\u00eb prej dijetar\u00ebve apo njer\u00ebzve t\u00eb mir\u00eb, m\u00eb e hijshme \u00ebsht\u00eb q\u00eb p\u00ebrkujtimi t\u2019i b\u00ebhet n\u00eb m\u00ebnyr\u00eb indirekte.[11]<\/a><\/p>\n

              \u00a0<\/p>\n

                \n
              1. N\u00ebse nj\u00eb f\u00ebmij\u00eb i vog\u00ebl teshtin\u00eb, i thuhet: \u2018burike fike\u2019 (qofsh i bekuar) ose \u2018xhebberekellah\u2019 (All-llahu t\u00eb forcoft\u00eb)<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

                \u00a0<\/strong><\/p>\n

                Kjo ka t\u00eb b\u00ebj\u00eb me at\u00eb n\u00ebse f\u00ebmija ka m\u00ebsuar t\u00eb thot\u00eb \u2018el-hamdu lil-lah\u2019 pasi t\u00eb teshtij\u00eb. E n\u00ebse nuk di, at\u00ebher\u00eb kujdestari i tij le t\u00eb thot\u00eb \u2018el-hamdu lil-lah\u2019, dhe le ta m\u00ebsoj\u00eb se si duhet ta fal\u00ebnderoj\u00eb All-llahun.<\/p>\n

                Hasen El-Basriu, All-llahu e m\u00ebshiroft\u00eb, thot\u00eb se Imam Ahmedi u pyet n\u00eb lidhje me at\u00eb se \u00e7\u2019duhet th\u00ebn\u00eb f\u00ebmij\u00ebs kur t\u00eb teshtij\u00eb. Ai u p\u00ebrgjigj: \u201cAtij duhet th\u00ebn\u00eb burike fike.\u201d[12]<\/a><\/p>\n

                \u00a0<\/p>\n

                  \n
                1. N\u00ebse njeriu teshtin\u00eb gjat\u00eb namazit, i lejohet t\u00eb thot\u00eb \u2018el-hamdu lil-lah<\/strong><\/li>\n<\/ol>\n

                  \u00a0<\/strong><\/p>\n

                  Nga Rifaa Ib\u00ebn Rafi\u2019 ib\u00ebn Afra\u2019 radijAll-llahu anhu<\/em> na p\u00ebrcillet se ka th\u00ebn\u00eb: \u201cU fala mbrapa t\u00eb d\u00ebrguarit t\u00eb All-llahut, dhe teshtiva n\u00eb namaz e thash\u00eb: el-hamdu lil-lahi hamden kethiren tajjiben mubareken fihi, mubareken alejhi kema juhibbu rabbuna ve jerda!<\/em>[13]<\/a> I d\u00ebrguari i All-llahut pasi e p\u00ebrfundoi namazin, pyeti: Kush foli gjat\u00eb namazit?<\/em> Askush nuk u p\u00ebrgjigj. P\u00ebrs\u00ebri pyeti: Kush foli gjat\u00eb namazit?<\/em> P\u00ebrs\u00ebri askush nuk u p\u00ebrgjigj. Kur pyeti p\u00ebr her\u00eb t\u00eb tret\u00eb: Kush foli gjat\u00eb namazit?<\/em>, u ngrita dhe thash\u00eb: Un\u00eb fola, o i d\u00ebrguari i All-llahut. Po \u00e7far\u00eb the?<\/em>\u2013 e pyeti i d\u00ebrguari i All-llahut. Thash\u00eb: El-hamdu lil-lahi hamden kethiren tajjiben mubareken fihi, mubareken alejhi kema juhibbu rabbuna ve jerda! At\u00ebher\u00eb Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem tha: Pasha At\u00eb, n\u00eb dor\u00ebn e t\u00eb Cilit \u00ebsht\u00eb shpirti im, tridhjet\u00eb e ca melek\u00eb garuan se cili i pari do ta ngrit\u00eb k\u00ebt\u00eb fjal\u00eb tek All-llahu.\u201d<\/em>[14]<\/strong><\/em><\/a><\/p>\n

                  [1]<\/a> Sahih:<\/strong> sh\u00ebnon Buhariu (6223).<\/p>\n

                  [2]<\/a> Shk\u00ebputur nga libri Minhaxhus-Salihin Fil-Adabil-Islamijje<\/em>, fq. 475. Autor: Pr. Muhammed Abdul-Ati Buhajri.<\/p>\n

                  [3]<\/a> Sahih: <\/strong>sh\u00ebnojn\u00eb Ebu Davudi (5029) dhe Tirmidhiu (2745). Shejh Albani n\u00eb librin e tij Sahih el-Xhami\u2019<\/em> (4755) e ka klasifikuar si hadith sahih.<\/p>\n

                  [4]<\/a> Sahih:<\/strong> sh\u00ebnon Buhariu (6224).<\/p>\n

                  [5]<\/a> Shk\u00ebputur nga libri Meusuatul-Adabil-Islamijje<\/em>, fq. 618. Autor: Abdul-Aziz Neda.<\/p>\n

                  [6]<\/a> Sahih: <\/strong>sh\u00ebnon Muslimi (2992).<\/p>\n

                  [7]<\/a> Muttefekun alejhi:<\/strong> sh\u00ebnojn\u00eb Buhariu (6225) dhe Muslimi (2991).<\/p>\n

                  [8]<\/a> Sahih: <\/strong>sh\u00ebnon Muslimi (2993).<\/p>\n

                  [9]<\/a> Shk\u00ebputur nga libri Minhaxhus-Salihin Fil-Adabil-Islamijje<\/em>, fq. 477. Autor: Prof. Muhammed Abdul-Ati Buhajri.<\/p>\n

                  [10]<\/a> Sahih:<\/strong> sh\u00ebnon Buhariu (6224).<\/p>\n

                  [11]<\/a> Shk\u00ebputur nga libri Meusuatul-Adabil-Islamijje<\/em>, fq. 620.<\/p>\n

                  [12]<\/a> Shk\u00ebputur nga libri Minhaxhus-Salihin Fil-Adabil-Islamijje<\/em>, fq. 478.<\/p>\n

                  [13]<\/a> Q\u00eb do t\u00eb thot\u00eb: \u201cFal\u00ebnderimi i takon All-llahu, fal\u00ebnderim i shumt\u00eb, n\u00eb t\u00eb cilin \u00ebsht\u00eb mir\u00ebsia dhe bekimi, i bekuar ashtu si\u00e7 do dh\u00eb \u00ebsht\u00eb i K\u00ebnaqur Zoti Yn\u00eb.\u201d (sh\u00ebn. p\u00ebrkth.)<\/p>\n

                  [14]<\/a> Hasen: <\/strong>Sh\u00ebnon Tirmidhiu (404). Shejh Albani n\u00eb librin e tij El-Mishkah<\/em> (992) e ka klasifikuar si hadith hasen.<\/p>\n

                  \u00a0<\/p>\n

                  www.thirrjaislame.com<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

                  V\u00ebllez\u00ebr t\u00eb dashur, Teshtim\u00eb do t\u00eb thot\u00eb dalja e ajrit me vrull, papritur e pa dashje nga hunda e nga goja, zakonisht me st\u00ebrpika, p\u00ebshtym\u00eb e me nj\u00eb zhurm\u00eb t\u00eb ve\u00e7ant\u00eb. (Fjalori Elektronik Shpjegues). Edukata e teshtim\u00ebs \u00ebsht\u00eb pjes\u00eb e edukat\u00ebs s\u00eb p\u00ebrgjithshme t\u00eb cil\u00ebn myslimani duhet p\u00ebrvet\u00ebsuar, q\u00eb do t\u00eb thot\u00eb se ajo duhet […]<\/p>\n","protected":false},"author":6,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[67],"tags":[],"better_featured_image":null,"aioseo_notices":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37298"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/6"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=37298"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37298\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":37299,"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37298\/revisions\/37299"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=37298"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=37298"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.thirrjaislame.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=37298"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}